Các nhà lãnh đạo Nam Á họp tại Nepal trong một hội nghị thượng đỉnh đã kêu gọi hoà nhập chặt chẽ hơn trong khu vực. Mục tiêu đó đã vấp phải trở ngại là sự thù nghịch đã có mấy chục năm giữa Ấn Độ và Pakistan, theo tường thuật của thông tín viên VOA Anjana Pasricha.
Triển vọng đề ra bởi các nhà lãnh đạo của 8 nước thành viên của Hiệp Hội Hợp tác Khu vực Nam Á, còn gọi tắt là SAARC, họp ở Kathmandu hôm nay có một điểm chung: đó là sự cần thiết phải chống nạn nghèo khó và khủng bố qua việc hợp tác với nhau chặt chẽ hơn.
Cho rằng phản ứng trước SAARC thường là sự bi quan và nghi kỵ, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi nhấn mạnh đến sự cần thiết phải tăng cường sự hoà nhập ở Nam Á.
“Đối với Ấn Độ, tầm nhìn của chúng ta cho khu vực dựa vào 5 cột trụ - thương mại, đầu tư, viện trợ, hợp tác trong mọi lãnh vực, tiếp xúc giữa nhân dân chúng ta – và tất cả là thông qua sự nối kết liền lạc.”
Ông Modi hứa rằng Ấn Độ sẽ đi đầu qua việc tăng cường các cơ sở ở biên giới, tạo điều kiện dễ dàng hơn cho việc cấp thị thực kinh doanh và giản dị hoá các thủ tục. Giao thương giữa các nước Nam Á chỉ ở mức 5 phần trăm tổng số kim ngạch mậu dịch.
Nhưng nếu không có tiến bộ nào đạt được giữa Ấn Độ và Pakistan trong việc phá lớp băng giữa hai nước, giới chỉ trích nêu thắc mắc làm thế nào mà Nam Á có thể hoà nhập nhiều hơn. Các hy vọng rằng cuộc họp SAARC ở Nepal sẽ dọn sân cho một sự tan băng giữa hai nước trong vùng cho đến nay đã không thành hiện thực được.
Thủ tướng Ấn Độ sẽ gặp các nguyên thủ của tất cả các quốc gia bên lề hội nghị thượng đỉnh, ngoại trừ vị tương nhiệm phía Pakistan.
Trong điều mà nhiều quan sát viên coi là một sự đề cập gián tiếp đến Ấn Độ, Thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif, nhấn mạnh đến sự cần thiết phải “tin tưởng.”
“Tầm nhìn của tôi cho khu vực là một Nam Á không có tranh chấp, nơi thay vì chống đối nhau thì chúng ta cùng chống lại nạn nghèo khó, mù chữ, bệnh tật, thiếu ăn và thất nghiệp. Chúng ta đầu tư vào tuổi trẻ của chúng ta để khai phóng tính sáng tạo, tài năng và hoạt động kinh doanh của họ. Chúng ta cần đến các cam kết tín nhiệm để chúng ta có thể giải quyết các vấn đề của chúng ta.”
Tuy nhiên, mỗi bên dường như đã quy trách cho bên kia phải xây dựng lòng tin. Thủ tướng Pakistan nói “quả bóng nay ở bên sân của Ấn Độ” để tái khởi động các cuộc đàm phán trong khi New Delhi thì nói họ chỉ muốn có một “cuộc đối thoại có ý nghĩa.”
Bang giao giữa hai bên đã bị đóng băng kể từ khi New Delhi bãi bỏ các cuộc đàm phán với Islamabad hồi tháng 8. Tình trạng bạo động xuyên biên giới tệ hại nhất trong một thập niên ở Kashmir đã làm cho bang giao trở nên xấu hơn.
Các khó khăn khiến SAARC không đạt được tiến bộ rất rõ. Không có sự đồng thuận về 3 hiệp định chủ yếu hoà nhập các mạng lưới năng lượng và mở rộng việc đi lại bằng đường sắt và đường bộ. Các giới chức Ấn Độ cho biết Pakistan đã nói họ cần có thêm thời giờ.
Trong khi đó, Ấn Độ bác bỏ một gợi ý được sự ủng hộ của Pakistan, rằng tình trạng của Trung Quốc phải được nâng lên trên mức “quan sát viên” trong SAARC. Nhóm này gồm Ấn Độ, Pakistan, Nepal, Bangladesh, Sri Lanka, Bhutan, Maldives và Afghanistan.
Hội nghị thượng đỉnh trùng hợp với thời điểm tròn 6 năm các vụ tấn công khủng bố ở trung tâm tài chính của Ấn Độ là Mumbai, trong đó 166 người thiệt mạng trong một cuộc tấn công mà thủ phạm là nhóm Lashkar-e-Taiba.
Thủ tướng Modi gợi lại vụ tấn công khi phát biểu ở Nepal:
“Hôm nay, khi chúng ta nhớ lại sự kinh hoàng của vụ tấn công khủng bố ở Mumbai năm 2008, chúng ta cảm nhận được nỗi đau bất tận của những sinh mạng đã mất đi. Hãy cùng nhau thực hiện lời hứa chúng ta đã đưa ra là chống khủng bố và các tội phạm xuyên quốc gia.”
Ngoài vụ tranh chấp về khu vực Kashmir trong vùng Hy Mã Lạp Sơn, bang giao giữa Ấn Độ và Pakistan đã trở nên xấu đi do những lời cáo buộc rằng các phần tử chủ chiến có cơ sở ở Pakistan tổ chức các vụ tấn công khủng bố ở Ấn Độ - một lời cáo buộc mà Islamabad phủ nhận.
