Thính giả tên Hoàng ở California hỏi về chất bảo quản trong thực phẩm trẻ em.
Bác sĩ Hồ Văn Hiền trả lời:
Chất bảo quản trong thực phẩm trẻ em
Trong các thực phẩm dùng cho trẻ em từ 6 tháng trở lên, gọi là "baby food", người ta không dùng chất bảo quản. Các thành phần của chai thực phẩm được ghi dưới mục ỉngredients. Các thực phẩm được nấu chín ở nhiệt độ rất cao, một số chất như muối ăn, đường, vitamin, chất sắt có thể được thêm vào trong khi chế biến. Tuy nhiên nếu thực phẩm nguyên thuỷ như gạo, rau xanh, trái cây có chứa những lượng rất nhỏ những hoá chất hay thuốc trừ sâu, những chất này có thể tồn tại trong baby food, nhưng ở mức thấp đến nỗi không gây nguy hại đáng kể cho sức khoẻ của em bé theo tiêu chuẩn của các cơ quan phụ trách về thực phẩm.Do được chế biến nhiều để có thể tồn trữ trong nhiệt độ thường và trong thời gian dài, các baby food không có mùi vị ngon như thức ăn tươi, texture (kết cấu tạo cảm giác mềm cứng, dai,mịn...) cũng không đa dạng phong phú như thức ăn nấu tại nhà. Ngoài ra commercial baby food , tuy cung cấp một lượng calorie tương đương với sữa mẹ hay formula, lại nặng về chất đường hơn và giá trị dinh dưỡng kém bằng nửa sữa mẹ hay formula. Các vitamin thêm vào có thể không tốt bằng vitamin từ thực phẩm nấu ở nhà. Tuy nhiên thực phẩm chế biến ở nhà cần đúng cách (xay nhuyễn cho các em dưới 12 tháng), đủ các chất dinh dưỡng như protein, zinc và sắt (ví dụ thịt), tránh thêm đường và muối.
Sau đây chúng ta sẽ bàn về một vấn đề liên lệ tới chất arsenic trong bột gạo cho em bé hay "rice cereal".
Gần đây, công bố trong tập san AMA Pediatrics, một nghiên cứu dữ liệu của 759 em bé Mỹ bang New Hampshire cho thấy trong nước tiểu các em bé ăn rice cereal ( bột dinh dưỡng trẻ em làm bằng gạo), lượng arsenic cao gấp đôi các em không ăn cereal. 80% các em bé dưới 12 tháng tuổi từng ăn cereal từ tuổi 4-6 tháng trở đi. Tháng 4 năm 2016, trước đó, FDA đề nghị giới hạn mức arsenic vô cơ (inorganic arsenic) tối đa là 100 phần/1 tỷ (100 parts per billion) cho rice cereal dùng cho bác em bé. Hầu hết rice cereal trên thị trường Mỹ phù hợp với tiêu chuẩn này. Đây cũng là tiêu chuẩn từng áp dụng cho gạo tại Cộng đồng Âu Châu (EU). Tác dụng của arsenic được cho là có hại cho sức khoẻ và phát triển của các em, nhất là trên hệ miễn nhiễm và não bộ, tuy nhiên có hại như thế nào và ở mức nào chưa được nghiên cứu rõ ràng.
Ở Mỹ, bất kể nguồn gốc sắc tộc, khá đông trẻ em ăn cơm hay thực phẩm từ gạo vì gạo ít gây dị ứng hơn bột mì (wheat), và khác với bột mì gạo không có gluten, một chất gây ra viêm đường ruột ở những người bịnh celiac disease. Cho đến nay vì cơ nguy do arsenic chưa rõ rệt, FDA và Hàn lâm Viện Nhi Khoa Mỹ (AAP) chỉ khuyên đàn bà, trẻ sơ sinh (infants), trẻ em ăn nhiều loại thực phẩm, ngũ cốc khác nhau (a wide variety of foods) như oats (Yến mạch), wheat (lúa mì), barley (lúa mạch), hầu giảm thiểu phơi nhiễm với arsenic trong gạo nếu có. FDA không khuyến cáo chúng ta (người lớn hay phụ nữ không thuộc tuổi sinh sản) thay đổi cách ăn cơm/gạo (th4/2016).
Trong lúc chờ đợi các kết luận về arsenic trong gạo rõ ràng hơn, AAP đưa ra thêm những lời khuyên như sau:
- Những trẻ em cần cho bột gạo (rice cereal) vào sữa hay thức ăn uống để chống tràn dịch dạ dày -thực quản (gastroesophageal reflux) hay vì các em nuốt khó khăn (dysphagia), nên dùng oatmeal thay vì dùng bột gạo như trước.
- Nếu cẩn thận hơn, dùng loại oatmeal có ghi rõ "gluten free" (không chứa gluten, nếu muốn tránh gluten, vì oat có thể nhiễm lúa mì trong các cách đồng trồng trọt hay lúc xay, chế biến.
- Cần điều chỉnh lại độ sệt (viscosity), đặc của thức ăn cho em bé, lổ của núm vú cho bé bú sữa.
References
1. Association of Rice and Rice-Product Consumption With Arsenic Exposure Early in Life JAMA Pediatrics. Published online April 25, 2016. doi:10.1001/jamapediatrics.2016.0120
2. http://www.npr.org/sections/thesalt/2016/04/25/475599295/babies-who-eat-rice-cereal-have-higher-arsenic-levels-study-finds?utm_source=facebook.com&utm_medium=social&utm_campaign=npr&utm_term=nprnews&utm_content=20160425
3. AAP News; November 2014
4. http://www.concordmonitor.com/home/2982135-95/rice-arsenic-cereal-levels
5. http://www.fda.gov/newsevents/newsroom/pressannouncements/ucm493740.htm
Bác sĩ Hồ Văn Hiền
Ngày 2 tháng 5 năm 2017
Cảm ơn bác sĩ Hồ Văn Hiền. Chúng tôi cũng xin cảm ơn thính giả đã tham gia chương trình Hỏi đáp Y học này.
Quý vị có thể xem và nghe lại các bài giải đáp trên mạng Internet ở địa chỉ voatiengviet.com
Quý vị muốn được giải đáp các thắc mắc về những vấn đề y học thường thức, xin gọi đến số (202) 205-7890, hoặc E-mail đến địa chỉ <vietnamese@voanews.com>.
