Các quan chức Philippines ngày 27/8 tố cáo Trung Quốc đã triển khai “vũ lực quá mức” gồm 40 tàu để chặn hai tàu Philippines giao thực phẩm và các nhu yếu phẩm khác cho tàu cảnh sát biển lớn nhất của Manila tại một bãi cạn đang tranh chấp trong đợt bùng phát mới nhất về tranh chấp lãnh thổ của đôi bên ở Biển Đông.
Trung Quốc và Philippines đổ lỗi cho nhau về cuộc đối đầu hôm 26/8 tại bãi cạn Sa Bin, một đảo san hô không có người ở mà cả hai nước đều tuyên bố chủ quyền, nơi đã trở thành điểm nóng mới nhất ở Trường Sa, khu vực tranh chấp gay gắt nhất trên tuyến đường thương mại và an ninh toàn cầu quan trọng.
Trong những tháng gần đây, Trung Quốc và Philippines đã triển khai riêng các tàu cảnh sát biển đến Sa Bin vì nghi ngờ bên kia có thể hành động để kiểm soát và xây dựng các công trình trên đảo san hô đánh cá này.
Tình hình thù địch giữa Trung Quốc và Philippines đã đặc biệt leo thang kể từ năm ngoái và cuộc đối đầu hôm 26/8 là cuộc đối đầu thứ sáu mà hai bên đã báo cáo trên biển và trên không. Các cuộc đối đầu đã làm dấy lên mối lo ngại về một cuộc xung đột lớn hơn có thể liên quan đến Hoa Kỳ, đồng minh lâu năm của Philippines theo hiệp ước.
Lực lượng cảnh sát biển Philippines nói “lực lượng cảnh sát biển và hải quân Trung Quốc sử dụng vũ lực quá mức”, cùng với 31 tàu dân quân, đã cản trở bất hợp pháp việc cung cấp thực phẩm cho nhân viên trên tàu BRP Teresa Magbanua khi Philippines kỷ niệm Ngày Anh hùng dân tộc hôm 26/8.
Lực lượng cảnh sát biển Philippines cho biết họ “vẫn kiên định với cam kết bảo vệ lợi ích quốc gia và đảm bảo an toàn và an ninh cho vùng biển của chúng tôi” và kêu gọi “lực lượng cảnh sát biển Trung Quốc tuân thủ luật pháp quốc tế và ngừng triển khai lực lượng hàng hải có thể phá hoại sự tôn trọng lẫn nhau, một nền tảng được công nhận rộng rãi về mối quan hệ có trách nhiệm và hữu nghị giữa các lực lượng cảnh sát biển”.
Tại Bắc Kinh, lực lượng cảnh sát biển Trung Quốc nói họ đã thực hiện các biện pháp kiểm soát đối với hai tàu cảnh sát biển Philippines “xâm phạm” vào vùng biển gần bãi cạn Sa Bin. Trong một tuyên bố, lực lượng này cho biết các tàu của Philippines đã làm tình hình leo thang bằng cách liên tục tiếp cận một tàu cảnh sát biển Trung Quốc. Lực lượng cảnh sát biển Trung Quốc không cho biết họ đã thực hiện các biện pháp kiểm soát nào.
Trung Quốc đã nhanh chóng mở rộng quân đội và ngày càng quyết đoán hơn trong việc theo đuổi các yêu sách lãnh thổ của mình ở Biển Đông, nơi mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ. Căng thẳng đã dẫn đến các cuộc đối đầu thường xuyên hơn, chủ yếu là với Philippines, mặc dù các tranh chấp lãnh thổ lâu đời cũng liên quan đến các bên yêu sách khác, bao gồm Việt Nam, Đài Loan, Malaysia và Brunei.
Các tàu cảnh sát biển Trung Quốc và Philippines đã va chạm gần Sa Bin, trước ngày 26/8.
Bãi cạn Sa Bin nằm cách tỉnh Palawan của Philippines khoảng 140 km về phía tây, trong vùng đặc quyền kinh tế được quốc tế công nhận của Philippines.
Sa Bin nằm gần Bãi Cỏ Mây (Bãi cạn Second Thomas), một điểm nóng khác mà Trung Quốc đã cản trở việc Philippines cung cấp vật tư cho lực lượng Philippines trên một tàu hải quân đã mắc cạn từ lâu. Tháng trước, Trung Quốc và Philippines đã đạt được một thỏa thuận nhằm ngăn chặn các cuộc đối đầu ngày càng thù địch tại Bãi cạn Second Thomas, cho phép một tàu của Philippines cung cấp thực phẩm một tuần sau đó mà không có bất kỳ hành động thù địch nào.
Diễn đàn