Quân đội Mỹ và Philippines bắt đầu cuộc thao diễn quân sự lớn chống chủ nghĩa khủng bố toàn cầu hôm thứ Hai 7/5, nhưng hầu như không đề cập gì đến tin nói Bắc Kinh triển khai tên lửa trển lãnh hải tranh chấp ở Biển Đông.
Đây là cuộc tập trận chung lần thứ hai của quân đội hai nước kể từ khi Tổng thống Rodrigo Duterte lên cầm quyền với chủ trương đặt những mâu thuẫn cố hữu với Bắc Kinh về chủ quyền lãnh hải sang một bên để thu hút đầu tư và gia tăng trao đổi thương mại với Trung Quốc.
Cuộc thao diễn quân sự 12 ngày khởi động chưa đầy một tuần lễ sau khi đài truyền hình CNBC của Mỹ loan tin rằng quân đội Trung Quốc trong tháng qua đã triển khai các hệ thống tên lửa chống hạm và tên lửa phòng thủ đất đối không trên các đảo mà Philippines cũng tuyên bố chủ quyền.
Trung tướng Lawrence Nicholson, giám đốc cuộc thao dượt “Balikatan” (vai kề vai) của quân đội Mỹ, nói với các phóng viên báo chí tại Manila: “Cuộc tập trận đã được lên kế hoạch cho dù có hay không có việc Trung Quốc triển khai tên lửa. Cuộc thao dượt thực sự không liên quan gì nhiều đến những diễn biến mới đây trong khu vực.”
Giám đốc cuộc tập trận của quân đội Philippines, Trung tướng Emmanuel Salamat tránh nói về vấn đề tranh chấp Biển Đông, mà thay vào đó nhấn mạnh đến sự cần thiết tăng cường khả năng chống khủng bố của quân đội nước ông.
Người tiền nhiệm của Tổng thống Duterte, ông Benigno Aquino trước đây sử dụng các cuộc thao dượt quân sự chung này để tăng cường khả năng của quân đội ông nhằm răn đe Trung Quốc, nước tuyên bố chủ quyền gần như cả Biển Đông.
Nhưng ông Duterte sau khi đắc cử tổng thống năm 2016, đã hướng mục tiêu của các cuột thao diễn quân sự chung với Mỹ vào những vấn đề trong nước.
Cuộc tận trận Balikatan năm ngoái tập trung chủ yếu vào hoạt động nhân đạo ứng phó với các thảm họa tự nhiên mà Philippines thường xuyên gánh chịu.
Cuộc tập trận năm nay tập trung vào việc chống khủng bố sau khi xảy ra vụ các phần tử theo nhóm Nhà nước Hồi giáo (ISIS) chiếm thành phố Marawi ở miền nam Philippines hồi tháng 5 năm ngoái, khởi sự cuộc giao tranh 5 tháng với quân đội Philippines được Mỹ hậu thuẫn. Cuộc giao tranh đã làm 1.200 người thiệt mạng.
Mỹ và Úc hứa giúp huấn luyện và hỗ trợ cho quân đội Philippines nhiều hơn. Philippines gặp nhiều khó khăn trong cuộc giao tranh ở Marawi sau mấy chục năm chống các phe nổi dậy Hồi giáo và cộng sản ở những khu vực nông thôn thưa dân.
Trung tướng Salamat cho biết trong cuộc tập trận năm nay, hơn 5.000 binh sĩ Philippines và 3.000 binh sĩ Mỹ tham gia thao dượt các hoạt động tác chiến giả định trong môi trường đô thị nhằm ứng phó với "khủng hoảng và thảm họa tự nhiên hoặc nhân tạo".
Ông cho biết thêm là Australia và Nhật Bản phái 42 quan sát viên quân sự đến cuộc thao dượt Balikatan năm nay.
