Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken ngày 11/10 cảnh cáo Trung Quốc về các hành động khiêu khích quân sự đối với Đài Loan, sau phản ứng mạnh mẽ của Bắc Kinh đối với bài diễn văn thường niên của Tổng thống Đài Loan.
“Tôi có thể nói với các bạn rằng liên quan đến cái gọi là bài diễn văn ngày 10/10, vốn là một bài phát biểu thường niên, Trung Quốc chớ tận dụng dưới bất kỳ hình thức nào làm cái cớ cho các hành động khiêu khích”, ông Blinken nói với các phóng viên trong một cuộc họp báo ở Vientiane, Lào.
Ông đang nhắc đến ngày 10 tháng 10, được gọi là Ngày Song Thập, khi Đài Loan kỷ niệm ngày thành lập Trung Hoa Dân Quốc vào năm 1912, chỉ vài tháng sau cuộc nổi dậy bắt đầu vào ngày 10 tháng 10 năm 1911.
Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa kỷ niệm ngày quốc khánh vào ngày 1 tháng 10, đánh dấu ngày thành lập đất nước vào năm 1949.
Trung Quốc tiếp tục tăng cường các mối đe dọa quân sự đối với Đài Loan, sau bài phát biểu hôm 10/10 của Tổng thống Lại Thanh Đức mà qua đó ông bác bỏ tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với hòn đảo này.
Ông Blinken có mặt tại Vientiane để họp với các nhà lãnh đạo của Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á và tham dự Hội nghị thượng đỉnh Đông Á.
Ông nói tất cả các nước ASEAN, cùng với những nước khác có mặt, đều có mong muốn mạnh mẽ là duy trì hòa bình và ổn định trên Eo biển Đài Loan, không bên nào có hành động phá hoại nguyên trạng.
Sáng ngày 11/10, Đài Loan phát hiện 20 máy bay quân sự và 10 tàu hải quân của Trung Quốc xung quanh Đài Loan. Theo bài đăng trên nền tảng mạng xã hội X của Bộ Quốc phòng Đài Loan, mười ba máy bay đã vượt qua đường trung tuyến và xâm nhập vào Vùng Nhận dạng Phòng không phía bắc và tây nam của Đài Loan.
Từ ngày 9/10 đến ngày 10/10, Đài Loan cũng phát hiện 27 máy bay quân sự, 9 tàu hải quân và 5 tàu chính thức của Trung Quốc.
Tại Bắc Kinh, các quan chức Trung Quốc nói Đài Loan “không có cái gọi là chủ quyền”.
Bà Mao Ninh, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, đã chỉ trích ông Lại, cáo buộc ông có “ý đồ xấu là làm gia tăng căng thẳng ở Eo biển Đài Loan vì lợi ích chính trị ích kỷ của mình”.
Đài Loan đã tự trị kể từ năm 1949, khi những người cộng sản của Mao Trạch Đông lên nắm quyền ở Bắc Kinh sau khi đánh bại những người theo chủ nghĩa dân tộc Quốc dân đảng của Tưởng Giới Thạch trong một cuộc nội chiến, thúc đẩy những người theo chủ nghĩa dân tộc di tản đến hòn đảo này.
Washington đã chuyển sự công nhận ngoại giao từ Đài Bắc sang Bắc Kinh để chống lại Liên Xô khi đó vào năm 1979.
Kể từ đó, quan hệ giữa Hoa Kỳ và Đài Loan được điều chỉnh bởi Đạo luật Quan hệ Đài Loan mà Quốc hội thông qua vào tháng 4 năm 1979, theo đó Hoa Kỳ cung cấp thiết bị quốc phòng cho Đài Loan.
Hồi tháng 9, Tổng thống Đài Loan cho biết nếu tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với Đài Loan thực sự dựa trên mối quan ngại về toàn vẹn lãnh thổ, thì họ cũng nên tìm cách đòi lại 600.000 km2 đất mà họ đã nhượng lại cho Nga vào thế kỷ 19 — một khu vực gần bằng diện tích của Ukraine.